Mehmet Genç, Sfsa’da Söyleşiye Katıldı

- Türkiye'de birçok üniversitede görev yapmış, ‘Osmanlı İktisat Tarihi’ alanında yaptığı çalışmalarla uluslararası sahada da büyük ses getirmiş Mehmet Genç, Serdivan Fikir ve Sanat Akademisi’nde (SFSA) söyleşiye katıldı.

Halen alanında tek ve en önemli isim olarak görülen; Türkçe, İngilizce, Fransızca ve Yunanca yayımlanmış çok sayıda makalesinde tarihin gizli kalmış sayfalarını ve bilinmeyenleri yazan İstanbul Şehir Üniversitesi Öğretim Görevlisi Mehmet Genç, kendisine yöneltilen soruları da cevaplandırdı. Serdivan Belediye Başkanı Yusuf Alemdar’ın da katıldığı, Fikir ve Sanat Akademisi Meydanı’nda gerçekleşen söyleşide katılımcılar merak ettikleri sorulara da cevap buldu. Osmanlı döneminin iktisadi ve ekonomik hayatını, 600 yıldan fazla süren imparatorluğun ayakta kalmasındaki bilinmeyen faktörleri, dünya devletleri ve rejimleri ile kıyaslayarak anlatan Genç, bunun en önemli aktörlerinden olan toprak sistemi ile eşitlikten bahsetti.

Genç, Osmanlı Devleti’nin yıllarca süren toprak sisteminin büyük devlet olmasının ve dünyaya hükmetmesinin en önemli nedeni olduğunu ifade ederek, “Osmanlı’da köylüler devlete ait toprağı ekip biçiyor, kazandığını satabiliyordu ve toprağını satmadıkça, bırakmadıkça, terk etmedikçe devlet toprak sahiplerine müdahale etmiyordu. Yani Toprak sisteminde çifte mülkiyet vardı. Köylü toprak benim derken, asıl toprağın sahibi devletti. Ama köylünün bu mülkiyet anlayışını benimsemesi, devlete bağlılığı ve büyümeyi tetikleyen en önemli etkendi” diye konuştu.

Avrupalılar tarafından Osmanlıdaki tımar sisteminin ve devlet kurumlarının çok detaylı incelendiğini belirten Genç, “ABD’de açlıktan ölen fakirlerin artması üzerine bir karar alındı, fakirlere belirli miktarda para yardımı yapıldı. Böylece ölümlerin önüne geçeceklerini düşündüler. Ancak yapılan yardımlar sonrasında ölümler azalacağına daha da arttı. Bunun sebebini öğrenmek için yıllarca araştırma yaptılar ve en sonunda şunu fark ettiler. Yaptıkları yardımları alan insanlar bu yardımlarla alkol ve uyuşturucu satın alıyor, bu da ölümlerin artmasına sebep oluyordu. Bunun önüne geçmek için bir sistem bulmaya çalıştılar ve en sonunda Osmanlı’nın imaret sistemini keşfettiler” ifadelerini kullandı.

Osmanlı’da fakirliği silmek için hemen her bölgede hatta köylerde dahi imarethaneler kurulduğunu ve İslam’a göre hareket edilerek bir günlük yiyeceğin ihtiyaç sahiplerine verildiğini söyleyen Genç, “İslam’a göre bir günlük yiyeceğini bulan kişi dilenemez. Bu da Osmanlı’da dilenciliğin ve fakirliğin önünü kesen en önemli etkendir. İmarethanelerde zengin, fakir, Müslüman, gayr-i Müslim herkesin faydalanabilirdi. Bu sebeple Osmanlı’nın yüzyıllar boyunca çok büyük topraklara hükmetmiş ve herkes feodal yapının zulmünden kaçarak Osmanlı’nın himayesine girmek istemiştir" dedi.

Konuşmasında Adalet kavramından da bahseden Mehmet Genç, Osmanlı’nın topraklarının her noktasında adaletle hükmettiğini söyleyerek, “Osmanlı içte ve dışta gümrük vergilerini en düşük oranda tutmuştur. Bu da ticareti canlandırmıştır. Kar marjlarını da maksimum yüzde 10 olarak belirlemiştir. İşte bu eşitlikçi ve adil yönetim, ekonomi insanlar arasında anlamda uçurumun olmadığı bir toplum, 600 küsur yıl Dünya’ya hükmetmiştir. Kapitalizm kötü yanlarının çok olması ile birlikte, iyi yönleri de yok değil. Mesela şu an size sesimi ileten mikrofon, İstanbuldan 1 saatte gelmemizi sağlayan otomobil, kullandığımız cep telefonu ve daha birçok şey. Ama Kapitalizmin sünnet edilmesi lazım. Yani Sünnetullah’a uygun hale getirilmesi lazım. İşte o zaman dünyada eşitlik ve adalet tesis edilir” diye konuştu.

Program sonunda Başkan Yusuf Alemdar, Mehmet Genç’e teşekkür ederek günün anısına ebru üzerine hatla yazılmış Orhan Altuğ imzalı besmele-i şerif hediye etti.