Tema Anız Yangınlarına Dikkat Çekti

TEMA vakfı Türkiye’nin çölleşmemesi için ağaç dikimini teşvik eden ve koruyan bir vakıf olarak çalışmalarıyla göz doldurmaktadır. Vakıf anız yangınlarına dikkat çekerek ekolojik dengenin bozulmaması uyarısında bulundu.

Vakıf basın yayın organlarına yazı olarak gönderdiği bilgi notunda şu tespitleri yaptı; Türkiye'de hububat ekimi yapılan 11 milyon hektar arazinin yaklaşık % 30’unda 6 milyon tondan fazla köklü hububat sapının (anız) yakıldığı tahmin ediliyor. Bu rakam her geçen gün endişe verici şekilde artıyor. Anız yakma alışkanlığı terk edilmediği için yaz aylarında özellikle İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgeleri bir yangın yerine dönüşüyor. Bu işlem topraklara, ormanlara, su varlığına, biyolojik çeşitliliğe ve ekonomiye büyük zarar veriyor. Anızın yakılması sırasında toprakta yaşayan, havalandıran, verimli kılan milyonlarca canlı mikroorganizma yok oluyor. Anız yakma ile toprağın 1-3 cm'lik üst katmanında ısının 50-75 santigrat dereceye yükselmesi mikroorganizmaların %70'ine zarar veriyor. Topraktaki biyolojik aktivite azalarak verim düşüyor. Mikroorganizma faaliyetleri ile humusa dönüşecek organik atıklar ortadan kalkıyor, toprak fakirleşiyor, su tutma kapasitesi ve verim gücü düşüyor. Sap ve anızların yakılması ile bitki büyümesini teşvik eden karbon ve azotun kaybı da artıyor. Örneğin 300 kg sap yandığında 7 kg şeker gübresine eşdeğer 1.5 kg saf azot kaybı meydana geliyor. Yakılarak üzeri çıplak kalan toprak, rüzgar ve sellerle taşınarak erozyona uğruyor, doğal denge bozuluyor. Öte yandan anız yangınları yakındaki diğer tarla ve bahçelere sıçrayabildiği gibi orman yangınlarına hatta yerleşim alanlarının yanmasına da sebep oluyor.

Tarladaki anız kesinlikle yakılmamalıdır. Anız yakma yasadışı olduğu gibi, başta toprak olmak üzere doğal varlıklara zarar vererek, ekonomik kayıplara neden oluyor. Yakma yerine toprak işleme aleti ve gerekirse hasat sonrasında sap parçalayıcı ve dağıtıcı alet (hache paille) kullanılarak anızın toprağa karıştırılması sağlanmalıdır. Ya da anıza ekim yapılmalıdır.

Türkiye'deki toprakların % 76’sından fazlasında organik madde eksikliği vardır. Anız toprakta ayrıştığında toprak organik madde açısından zenginleşir toprağın humus miktarı artar. Humus toprağın neminin korunmasına katkı sağlar, toprağın verimi artar. Çiftçi daha fazla ürün alır. Ürün kalitesi (tat, koku) artar ve toprak erozyondan korunmuş olur.

TEMA Vakfı, anız yakılmadığı takdirde toprağın daha verimli olacağına ve bir sonraki yıl daha fazla ürün alınacağına dikkat çekerek çiftçilere “Anız Yakmayın, Geleceğinizi Yakmayın” çağrısında bulunuyor.