8 Nisan 1994 tarihinde Rahmi Koç’un kurucu başkanlığında Deniz Ticaret Odası ve bir grup denizci ve işadamı tarafından kurulan DenizTemiz Derneği (TURMEPA), 8 bin 333 kilometrelik sahil şeridini içeren bir alanda, denizleri yaşatma çabası gösteren bir sivil toplum kuruluşudur.

Bir sivil toplum hareketi olarak, 1995 yılında yayınladığı Denizleri Koruma Deklarasyonu’yla, uluslararası platformlarda destek alan TURMEPA, 19 Haziran 2000 tarihinde Bakanlar Kurulu tarafından alınan kararla, kamu yararına çalışan dernek statüsüne kavuşmuştur.

TURMEPA, halkımızdan gelecek talep ve desteğin vermiş olduğu kuvvetle deniz ve kıyılarımızın kirletilmemesini ve bu konuda ulusal ve uluslararası kanun ve anlaşmaların uygulanmasını sağlayacak en etkili güç olmayı amaçlamaktadır.

“Amacımız; kişisel sağlık ve refah ve Türkiye’nin ekonomik geleceği için oluşan önemli riskler hakkında kamusal farkındalığı arttırmak, halkın deniz ve sahil çevresinin süregelen tahribatına karşı müsamaha göstermemeleri konusunda faaliyete geçmeleri için halkı teşvik etmek, denizlerin uzun süre korunmasını sağlamak için çocuklarda ve gençlerde çevre bilinci yaratmak, öncelikli tehdit altındaki deniz çevrelerini korumak ve Türkiye’nin uluslararası çevre kurallarını ve AB üyeliğinin gerektirdiklerini karşılamasını sağlamak, hükümeti ve kamu sektörünü deniz çevresine zarar veren faaliyetler konusunda uyarmak ve etkili yasa uygulamaları için halkı harekete geçirmektir.”

Vizyonunu ise, şu şekilde açıklamaktadır: “Gelecek nesillere yaşanabilecek bir çevre bırakabilmek, onların denizlerimizin ekonomimize, sağlığımıza ve refahımıza katkılarından yararlanabilmelerini sağlamaktır.”

Her yıl bilgi, resim ve mesajların yer aldığı bilinçlendirme kampanyaları ve etkinlikler düzenleyen TURMEPA, kampanyaları aracılığıyla, denizlerdeki yaşamın içinde bulunduğu tehlike konusunda kamuoyunu bilgilendirmektedir.

International Coastal Cleanup Kampanyası’nın temel amacı ise, kirliliğin nedenlerini ve nereden geldiğini öğrenmektir.

Faaliyet esnasında toplanan atıkların kayıtları incelenerek, atıkların cins ve kaynağının istatistiği yapılarak, kampanyaya katılan ulusal ve uluslararası tüm ülkelere bir rapor halinde sunulmaktadır. Keza, bu rapor sonucunda, kirliliğin kaynakları ve atıkların yıllara göre değişkenlikleri saptanmaktadır.

Atık Alım Teknesi – Atık Alım Teknesi Projesi

Atık Alım Yönetmeliği doğrultusunda yat sahiplerinin uğrak yeri koylarımızda mobil olarak hizmet vererek denizlerimizin temiz tutulmasına katkıda bulunacaktır.

DenizTemiz II Teknesi

1997 yılında yapımı gerçekleşen özel tasarlanmış DenizTemiz Süpürgesi, Marmara Bölgesi’nde herkesin takdirini toplayarak, İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve özel kurumlara örnek olmuş ve dokuz tane daha yapılmasına öncülük etmiştir.

Göcek Projesi

Muğla Üniversitesi Çevre Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi’nden Prof. Dr. Ahmet Balcı işbirliğiyle, Göcek Bölgesi’nde deniz kirliliğinin önlenmesi ve Kıyı Yönetim Sistemi’nin kurulması projesi hazırlanmıştır.

Kurulduğu ilk günden beri uzun vadeli değişim yaratmanın tek çözümünün eğitim olduğuna inanan TURMEPA, devlet ve özel okullardaki öğrencilere deniz kirliliğinin nedenleri ve önlenmesi konusunda eğitimler vermiştir. Bu bağlamda, TURMEPA, en iyi eğitim sisteminin öncelikle okullardaki öğretmenlerin TURMEPA eğitmenleri tarafından eğitilmesi ve o öğretmenlerin de kendi öğrencilerini eğitmesi olduğuna karar vermiştir.

Acil Mavi Yardım Hattı

Denizlerin yaşama şansı ve temiz kalması; yasaların uygulanması konusunda herkesin kendi payına düşeni yapmasına bağlıdır. Dernek, bu projeyle, her bireyin harekete geçmesini ve yardım hattının kullanımını yaygınlaştırmayı amaçlamaktadır.

TURMEPA Ürünleri

Temiz bir deniz ve kıyı şeridi yaratma, var olan doğal kaynakları koruma harcamalarında kullanılabilecek gelir elde etmek amacıyla, TURMEPA, “çevreye zararı olmayan” sıvı el sabunu, genel yüzey temizleyici, bulaşık deterjanı, tekne ve usturmaça temizleyici gibi malzemeler üreterek satmaktadır.

  TURMEPA Kamuoyu oluşturuyor

Yaşamak için ihtiyaç duyulan oksijenin % 70’ini denizler sağlamaktadır. Kanser ilaçlarının % 65’i deniz canlılarından ve bitkilerinden yapılmaktadır. Dünyada her yıl 450 milyar m3 arıtılmamış veya kısmen arıtılmış çöp, endüstriyel ve tarımsal atık denize atılmaktadır. Denize saatte % 50’si plastik olmak üzere, 675 bin kg çöp atılmaktadır. Türkiye’de sanayi tesislerinin % 98’inde; belediyelerin % 95’inde; turizm tesislerinin ise, % 81’inde, atık arıtma tesisi yoktur. Türkiye’de yıllık 2,6 milyon ton tehlikeli atık üretilmektedir. 1 cam şişe, 1 milyon yılda; 1 plastik şişe, 450 yılda denizde kaybolmaktadır. Denizlerdeki çöpler her yıl 1 milyondan fazla deniz kuşunu öldürmektedir. Ticari olarak avlanabilen balık türlerinin en az % 70’i gereğinden fazla veya tamamıyla tüketilmektedir. Dünya nüfusunun neredeyse yarısı sahillerde yaşamaktadır. Her 20 kişiden biri bir kere kirli denize girmekten hastalanabilmektedir. Her yıl yaklaşık 250 milyon kişi, kirli denizlere girdiği için mide – bağırsak enfeksiyonu ve üst solunum yolları hastalıklarına yakalanmaktadır. Akdeniz, dünya denizlerinin % 1’ini oluşturmaktadır ve dünyadaki 34 sorunlu bölge içinde 3. sırada yer almaktadır. Küresel ısınmanın ana nedeni de deniz kirliliğidir.